Hoe kan ik als naasten omgaan met een ouder die geconfronteerd werd met een zwangerschapsverlies?
Het kan emotioneel zwaar zijn om een naaste te ondersteunen die een zwangerschapsverlies heeft meegemaakt, maar jouw aanwezigheid en zorg kunnen een groot verschil maken.
Het is vaak lastig om te weten hoe je moet reageren. Je zou het verdriet het liefst willen wegnemen, maar dat is helaas niet mogelijk.
Hoe kun je ouders na een zwangerschapsverlies op een steunende manier helpen, zonder te oordelen, te snel met oplossingen te komen of het verlies (onbedoeld) te bagatelliseren?
​
Hieronder volgt een overzicht met enkele tips voor het ondersteunen van je naasten.
Info voor naasten:
1. Erken het verlies
Het verlies van een zwangerschap kan intens zijn. Ouders verliezen niet alleen hun kindje, ook hun toekomstbeeld en verwachtingen. Het is belangrijk om dit verlies te erkennen en niet te minimaliseren, ongeacht de zwangerschapsduur. Toon aan ouders dat je hun verlies serieus neemt en dat al hun emoties er mogen zijn.
​​Als je niet weet wat zeggen, kun je bijvoorbeeld zeggen: "Ik heb hier geen woorden voor" of "Ik ben zo verdrietig voor je." Een knuffel of hand op de schouder ook veel betekenen voor de ouders.
​​
Vermijd clichés zoals:
-
'Het komt wel goed'
-
'Het was nog pril'
-
'Je bent nog jong'
-
'Het was misschien niet het juiste moment'
-
'Je kunt het opnieuw proberen'
-
'Er zal wel iets mis geweest zijn'
-
...
Deel geen verhalen van andere ouders die een kindje hebben verloren. ​Dit kan onbedoeld pijnlijk zijn en minimaliserend overkomen bij ouders. ​​
2. Luisteren, luisteren, luisteren
Iedere ouders gaat op zijn eigen manier om met zijn verlies. De emoties van je naasten kunnen variëren van verdriet en verwarring tot boosheid en schuldgevoelens. Het is belangrijk om niet te oordelen over hoe ze zich voelen of hoe ze zich uiten. Geef hen de ruimte om te praten als ze hun verdriet willen delen. Luister zonder oordeel of advies, tenzij ze daar om vragen. Laat hen hun emoties uiten, ook al voelt dit soms ongemakkelijk. Respecteer ook de stilte; niet elke ouder wil erover praten.
3. Vraag
De behoeften van ouders kunnen sterk variëren van moment tot moment. Soms kunnen ze de behoefte hebben om erover te praten, en soms helemaal niet. De enige manier om dit te weten is door het te vragen. Soms zoeken ouders ook gewoon even afleiding door over iets anders te praten. Door het in vraag te stellen, kunnen ouders hun behoeften delen en toon je dat je wel naar hen wilt luisteren als ze wel willen spreken over hun verlies.
​
Sommige ouders willen zich direct omringen met vrienden en familie, terwijl anderen liever alleen zijn. Het is belangrijk om dit te respecteren en niet te forceren. Je kan bijvoorbeeld vragen of ze behoefte hebben aan gezelschap of tijd voor zichzelf. ​
4. Wees geduldig
Rouw is uniek. Iedereen rouwt op zijn eigen manier en er is geen 'juiste' manier of termijn om te rouwen.
Rouw heeft invloed op veel levensgebieden, waaronder werk. Sommige ouders vinden afleiding in hun werk, terwijl anderen zich moeilijk kunnen concentreren of te moe zijn om te beginnen met werken. Push ouders niet in een bepaalde richting, maar laat hen luisteren naar hun eigen behoeften. Respecteer de manier waarop iemand rouwt, zelfs als dit anders is dan hoe jij zou reageren of hebt gereageerd.
5. Praktische hulp aanbieden
Wees specifiek in je aangeboden hulp. In plaats van te zeggen "Laat maar weten als ik iets voor je doen", kan je beter iets concreet voorstellen zoals: 'Kan ik helpen door je boodschappen te doen? of 'Zou het fijn zijn als ik een warme maaltijd voor je bereid?' of ...
​
Rouwen kan zowel fysiek als mentaal uitputtend zijn. Hulp bij huishoudelijke taken, zorgen voor andere kinderen of het regelen van praktische zaken kan veel verlichting bieden. ​
6. Herinneren
Erken het verlies door actief te vragen of ouders willen praten, belangrijke data te onthouden en op die momenten een bericht of kaartje te sturen, de naam van het overleden kindje te noemen (als de ouders een naam hebben gegeven), en deel te nemen aan herdenkingsmomenten. Tijdens de feestdagen kun je dit bijvoorbeeld doen door extra aandacht te geven, hen te vragen hoe ze zich voelen of of er specifieke manieren zijn waarop ze de herinnering aan hun kindje willen eren.
7. Blijf in contact
Na een zwangerschapsverlies kunnen de emoties van je naaste sterk variëren. De ene dag kunnen ze zich relatief goed voelen, en de volgende dag kunnen ze overweldigd zijn door verdriet. Dit is volkomen normaal in hun rouwproces. Het is belangrijk om geduldig te zijn en niet te verwachten dat ze snel “over” het verlies heen zijn.
​
Rouw komt in vlagen en is een langdurig proces. Blijf je steun aanbieden, niet alleen direct na het verlies. Het verlies van een zwangerschap wordt vaak na de eerste weken minder besproken, maar de rouw kan nog steeds aanwezig zijn. Ook als er sprake is van 'een nieuwe zwangerschap', betekent dit niet dat ouders hun overleden kindje zijn vergeten en dat het verdriet plots weg is. Het verlies blijft (vaak) een belangrijk onderdeel van hun leven.
8. Wat met je eigen verdriet?
Ook als naasten kan je verdriet hebben om het verlies van een toekomstig kleinkind, neefje of nichtje,.... Het is helemaal oké om je eigen emoties te tonen. Door je gevoelens te delen, laat je de rouwende ouder weten dat ze niet alleen staan in hun verdriet.
9. Zwangerschaps- aankondigingen in de omgeving
Na het verlies van hun kindje hebben ouders vaak het gevoel dat de wereld doordraait, terwijl hun eigen wereld stilstaat. De realiteit is dat de wereld inderdaad doorgaat, met zwangerschaps- en geboorte aankondigingen, uitnodigingen voor babyborrels,.... Dit kunnen erg moeilijke en pijnlijke momenten zijn voor rouwende ouders, niet omdat ze anderen het geluk niet gunnen, maar omdat ze het zichzelf ook zo hadden gegund.
​ Veel ouders geven aan dat ze het waarderen als ze voorafgaand aan een 'grote aankondiging' worden ingelicht, of als er begrip is wanneer ze ervoor kiezen de babyborrel over te slaan.
10. Respecteer de gemaakte keuzes
Ouders kunnen ervoor kiezen om hun kindje een naam te geven, ongeacht de zwangerschapsduur. Het geven van een naam kan hen helpen om hun kindje een plek te geven in hun leven en hun rouwproces. Soms kiezen ouders ervoor om de naam van hun kindje samen met hun gezin bijvoorbeeld op kerstkaarten of andere persoonlijke herinneringen te zetten. Dit is hun manier om hun kindje dichtbij hen te houden en hen een blijvende plek in hun hart te geven.
Wanneer naasten opmerkingen maken over deze keuze, kan dat bijzonder pijnlijk zijn voor de ouders. Het kan hen het gevoel geven dat hun verdriet niet erkend wordt, of dat hun manier van rouwen niet begrepen wordt. Het is belangrijk om respectvol en empathisch om te gaan met de keuzes die ouders maken in hun rouwproces, zelfs als deze voor anderen moeilijk te begrijpen zijn.
Wil jij graag iets aanvullen?
Laat het ons weten via info@sterrenkinderen.be